႐ိႈက္ခ္ ဂ်ာဘိရ္ ဘင္န္ ဟိုင္ယာန္ (GEBER) (ရ.ဟ)

အစၥလာမုအလိုင္ကြမ္ ဝရဟ္မသုလႅာဟိ ဝဗရကဟ္္

ေတာ့ပစ္ ရဲ့ ဒုတိယ မုစ္လင္မ္ ပညာရွင္ၾကီးအေနနဲ႕ အထက္က ပို႕စ္ မွာ ပါဝင္တဲ့ အီမာမ္ ဂ်ာဖရ္ဆြာဒိက္ (ရဟ္္မသုလႅာဟ္ အလိုင္ဟ္)ရဲ့ တပည့္ ပညာရွင္ၾကီး ႐ိႈက္ခ္ ဂ်ာဘိရ္ ဘင္န္ ဟိုင္ယာန္ (GEBER) နဲ႕ မိတ္ဆက္ေပးပါ့မယ္။ ပညာရွင္ၾကီး ႐ိႈက္ခ္ ရဲ့ အမည္အျပည့္အစုံကေတာ့ အဘူမူစာ ဂ်ာဘိရ္ဘင္န္ ဟိုင္ယာန္ အသ္သရ္သူစီ (အလ္ကူဖီလို႕လည္းေခၚပါတယ္) ပါ။ ႐ိႈက္ခ္ ဟာ C.E ၇၂၁ မွာ ပါရွားျပည္ခိုရာဆန္ သူစ္ နယ္မွာ ဖြားျမင္ခဲ့ပါတယ္။ အီမာမ္ ဂ်ာဖရ္ဆြာဒိက္ ထံမွာ ပညာမဆည္းပူးမီ အလွ်င္ ဟရ္ဘီအလ္ဟိမ္ရာရီ ထံမွာ ကုရ္အာန္နဲ႕ သခၤ်ာ ပညာ အပါအဝင္ အျခားပညာ ရပ္ေတြကို ဆည္းပူးခဲ့ပါေသးတယ္။ သူ႕ရဲ့ ဖခင္ က ေဆးဝါးေဗဒ ပညာရွင္ ျဖစ္တဲ့အေလ်ာက္သူဟာ ဖခင္ ရဲ့ ပေရာ္ဖရွင္န္ ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ေဆးဝါးနဲ႕ ဓာတုေဗဒ ပညာရပ္ေတြကို စိတ္ဝင္တစ္စား ရွိခဲ့ပါတယ္။
သူဟာ သူ႕ေခတ္ဓာတုေဗဒ သိပၸံ ပညာရပ္ မွာ ျပိဳင္စံရွား သူတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ ျပီးဓာတုေဗဒဆိုင္ရာ သိပၸံေတြ႕ရွိခ်က္ အသစ္ေတြကိုလည္းေကာင္း၊ဓာတ္ခြဲခန္းသုံး ကိရိယာ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္းေကာင္း တီထြင္ခဲ့တဲ့ အျပင္ သိပၸံပညာဆိုင္ရာ က်မ္းေပါင္းမ်ားစြာကို ျပဳစုခဲ့လို႕ သူ႕ကိုဂုဏ္ျပဳျပီး ဓာတုေဗဒ၏ဖခင္ၾကီး (Father of Chemistry) လို႕ ေတာင္ ဂုဏ္ထူးတတ္ေခၚေဝၚ ျခင္းကို ခံရသူပါ။ ဥေရာပ မွာ သူ႕ကို (GEBER) ဂဲဗရ္ လို႕
လက္တင္ဘာသာ အမည္တတ္ျပီး အသိမ်ားခဲ့ပါတယ္။ သူဟာဓာတုေဗဒပညာရပ္ နယ္ပယ္မွာ ျပိဳင္စံရွား႐ုံမက၊ နကၡတၲေဗဒ၊ ႐ူပေဗဒ၊ ဘူမိေဗဒ ဒႆနိကေဗဒ၊ သခၤ်ာပညာ၊ ေဆးပညာ၊ ေဆးဝါးေဗဒတို႕မွာလည္း ကြၽမ္းက်င္ႏိုင္နင္းသူတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ နည္းစနစ္ က်နစြာ စမ္းသပ္မႈျပဳျခင္း ကို အေလးေပး ခဲ့သလို ဓာတ္ခြဲခန္းသုံးကိရိယာအမ်ိဳးအမည္ အေတာ္မ်ားမ်ားကို တီထြင္ဖန္တီး ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္ (ဥပမာ- retort)။
ယေန႕ေခတ္အထိသုံးဆဲျဖစ္တဲ့ဓာတုေဗဒ ပစၥည္း အခ်ိဳ႕ (ဥပမာ-ဟိုင္ဒ႐ိုကလိုရစ္အက္စစ္၊ ႏိုက္ထရစ္အက္စစ္) နဲ႕ ဓာတုေဗဒနည္းပညာ တစ္ခ်ိဳ႕(Distillation, Crystallization) ေတြ ကိုပါတီထြင္ခဲ့သူပါ။ ဒါ့အျပင္ ဆာလ္ဖ်ဳရစ္ အက္စစ္ ကိုလည္း သူရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တာပါ။ ဒါတင္မကေသးပါဘူး သံပုရာသီးလိုခ်ဥ္တဲ့အသီးေတြမွာပါတဲ့ စစ္ထရစ္အက္စစ္၊ ရွာလကာရည္မ်ိဳးေတြမွာပါတဲ့ အစဲတစ္အက္စစ္၊ တာတာရစ္အက္စစ္စတဲ့ ဓာတုေဗဒ ျဒပ္ေပါင္းေတြကိုလည္း ယေန႕ ကမ ၻာအထိ မိတ္ဆက္ေက်းဇူးျပဳေပးခဲ့တာပါ။ အဲဒီ ေက်းဇူးေတြနဲ႕တင္ သူ႕ကို ဓာတုေဗဒဖခင္ၾကီးလို႕ေခၚထိုက္ေနပါျပီ။
သို႕ေပမယ့္လည္း သူ႕ရဲ့ ေက်းဇူးျပဳမႈေတြဟာ ဒီေလာက္နဲ႕ရပ္မသြားေသးပါဘူး။ ဓာတုေဗဒျဒပ္စင္ေတြျဖစ္တဲ့ အာစဲနစ္၊ အန္တီမိုနီ၊ဘစ္စမသ္ ေတြကိုလည္း ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သူပါ။ မျပီးေသးပါဘူး။ ကန္႕နဲ႕ ျပဒါးတို႕ဟာလည္း ျဒပ္စင္ေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း ပထမဦးဆုံးသက္ေသျပခဲ့သူပါ။ အားလုံးကို သူရွာေဖြေတြ႕ရွိ တီထြင္ခဲ့သမွ်ေတြ ကို သာ လိုက္လံသုေတသန ျပဳ ရင္ က်မ္းတစ္ေစာင္ မကဖြဲ႕ႏိုင္ပါတယ္။
(ၾကားျဖတ္စကား- ဓာတုေဗဒကို အထူးျပဳ မာစတာ ၊ ေဒါက္ထရိတ္ က်မ္းျပဳခ်င္သူ မုစ္လင္မ္ ေက်ာင္းသားေတြမ်ားရွိလို႕ က်မ္းေခါင္းစဥ္ ရွာရခက္ေနရင္ဒီသိပၸံ ပညာရွင္ၾကီး ရဲ့ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြ အားလုံးကို ကိုယ္တိုင္စမ္းသပ္သုေတသန ျပဳ ျပီး သီအိုရီ တစ္ခု ၾကိဳးစားထုတ္ႏိုင္ရင္ေတာင္ က်မ္းေကာင္းတစ္က်မ္း ျပဳႏိုင္သူ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ မုစ္လင္မ္ဓာတုေမာင္၊ မယ္ ေတြၾကိဳးစားသင့္ပါတယ္။)
ပညာရွင္ၾကီး ဂ်ာဘိရ္ ဘင္န္ ဟိုင္ယာန္ ဟာ ဘာသာတရား ကို အလြန္ ကိုင္း႐ိႈင္းသူ တစ္ဦးျဖစ္ျပီး ဆူဖီ လမ္းစဥ္ကိုလည္း ေလွ်ာက္လွမ္းသူ တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ႐ိုးသားလွတဲ့ပညာရွင္ၾကီး ဟာ သူဟာ ဂရိ အီဂ်စ္ နဲ႕ ပါရွား လူမ်ိဳး ပညာရွင္ၾကီးေတြ ရဲ့ အေရးအသားေတြ ကေန လည္း အခ်ိဳ႕အသိပညာေတြရရွိခဲ့ေၾကာင္း ဝန္ခံပါေသးတယ္။ ပိုင္သဂိုရတ္စ္၊ ဆိုခေရးတီးစ္ စတဲ့ ဂရိပညာရွင္ၾကီးေတြ ထံက အသိတစ္ခ်ိဳ႕ ရရွိခဲ့ေၾကာင္း သူကိုယ္တိုင္ ဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ C.E ၈၁၅ မွာ ကူဖြာ ျမိဳ႕ (ယခု အီရတ္ႏိုင္ငံ) မွာ အလႅာ႔ဟ္ အမိန္႕ခံယူေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။ အို.......အလႅာဟ္ အရွင္ျမတ္ ဓာတုေဗဒဖခင္ၾကီး ႐ိႈက္ခ္ ဂ်ာဘိရ္ ဘင္န္ ဟိုင္ယာန္ ကို ဂ်ႏၷသုလ္ဖိရ္ေဒါစ္ မွာ အလြန္ျမင့္မားတဲ့အဆင့္အတန္း
ခ်ီးျမႇင့္ေပးသနားေတာ္မူပါ။ အာမီးန္..........။

ေလးစားပါတယ္ခင္ဗ်ာ
The Sage